"Jammer dat er maar een Kempenhaeghe is"
Over het effect van slaap op het functioneren van lichaam en geest is veel nog onbekend. Wel wordt steeds duidelijker dat nachtrust een cruciale factor is. Ans Dielemans (60), patiënt bij het Centrum voor Slaapgeneeskunde, kan daarover meepraten. Ze dankt haar leven aan man Jan - en volgens Ans zelf - aan haar arts bij Kempenhaeghe. Die vond bovendien de verklaring voor haar jarenlange vergeefse strijd tegen de kilo's.
Het is 2011 als bij Ans een uitnodiging op de mat valt voor deelname aan een onderzoek naar slaapapneu . De afzender is haar werkgever: Philips Healthcare. Ans: “300 willekeurige medewerkers werden uitgenodigd om deel te nemen. Ik voelde me niet geroepen maar Jan drong erop aan dat ik mee zou doen, omdat ik snurkte en onregelmatig ademde in mijn slaap.”
Bewuste keuze
Tot haar eigen verbazing toont de test aan dat Ans inderdaad kenmerken van slaapapneu heeft. Ze vindt het nog altijd bizar dat ze daar zelf nooit iets van gemerkt heeft. “Toen heb ik me bewust laten doorverwijzen naar Kempenhaeghe”, herinnert Ans zich. “Ik wist dat hier de juiste expertise aanwezig is.”
Flinke por
Ans wordt opgenomen voor een slaaponderzoek, waarbij tijdens de nacht haar ademhaling en saturatie gemonitord worden. “Midden in de nacht gingen alle alarmbellen af. Mijn hartslag was zo ver gedaald dat het buiten de scope van de meting viel. Ik bleek 85 ademstops per uur te hebben en mijn saturatie was maar 39%”, vertelt Ans ogenschijnlijk nuchter. “Thuis kreeg ik gewoon een flinke por als mijn ademhaling weer eens stopte. Nu werd duidelijk dat ik zonder Jan allang dood was geweest.”
Betere nachtrust
Ans ging naar huis met een CPAP, een apparaat dat via een masker onder verhoogde druk lucht in de luchtpijp blaast, en zo de luchtwegen vrij maakt. Het effect was niet te missen. Ans – en dus ook Jan – sliep beter en rustiger. Overdag had ze meer energie. Langzaam maar zeker werd duidelijk dat haar nachtrust al lange tijd ver onder de maat was. En dat had grote gevolgen. Er bleek zelfs een verband met de zwaarlijvigheid waar ze al haar hele leven mee kampte.
Verder kijken
Ans: “De eerste controle bij dokter Janssen zal ik nooit vergeten. Ik heb in mijn leven al veel gemankeerd en heel wat dokters gezien. Stuk voor stuk schreven ze mijn klachten zonder enige aarzeling toe aan overgewicht. Mij werd verweten dat ik te veel at en te weinig bewoog.” Ontroerd voegt ze er aan toe: “Dokter Janssen was de eerste arts die verder keek. Ze zei: ‘Mevrouw, afvallen is uitermate moeilijk als er sprake is van onbehandeld ernstig obstructief slaapapneu met alle bijkomende gevolgen voor uw slaapkwaliteit en de klachten die dat met zich meebrengt overdag.”
Vertrouwen
Het vertrouwen in haar arts bleek de sleutel naar herstel, al was het bepaald geen makkelijke weg. Alleen al door beter te slapen verloor Ans de eerste kilo’s. Gemotiveerd door dit resultaat verbeterde ze haar leefstijl en ging ze nog intensiever sporten dan voorheen. Dokter Janssen adviseerde haar te stoppen met roken, wat ze – alleen al uit respect en waardering – ter plekke deed. Uiteindelijk koos Ans voor een maagverkleining. Na wat ups en downs heeft ze nu eindelijk grip op haar gewicht en gezondheid. Ondanks haar jarenlange strijd en doorzettingsvermogen geeft ze de credits hiervoor aan haar artsen.
Samenhang
“Door mijn ervaring ontmoet ik regelmatig mensen met verschillende soorten slaapproblemen. Allemaal hebben we dezelfde ervaring: je wordt niet geloofd. Ik raad iedereen aan naar Kempenhaeghe te gaan. Dokter Janssen was de eerste arts die de moeite nam om op zoek te gaan naar de samenhang tussen mijn klachten. Alleen daar al ben ik haar ontzettend dankbaar voor.”
Strijden voor meer kennis
Ans staat nog altijd positief in het leven. “Dokter Jansen heeft mij geleerd om voor mezelf te kiezen. Ik maak nu hele bewuste keuzes en haal veel energie uit het begeleiden van andere mensen met soortgelijke problemen. Ook maak ik me er sterk voor dat artsen en zorgverzekeraars meer kennis krijgen over het effect van slaapstoornissen op gezondheid. En intussen prijs ik me gelukkig dat ik bij dokter Janssen onder behandeling ben. Het enige jammere: dat er in Nederland maar één Kempenhaeghe is.”
Dr. H.C.J.P. (Hennie) Janssen:
Binnen het Centrum voor Slaapgeneeskunde vinden we het stimuleren van zelfredzaamheid in de behandeling van slaapproblemen belangrijk. Om dat te kunnen realiseren is goed luisteren en de tijd nemen voor het verhaal van de patiënt essentieel. Het duidelijk informeren van de patiënt over de klachten en de behandelopties komt daarna. Pas dan kan de patiënt goed geïnformeerd en samen met de arts het behandelplan starten. Dat is vaak de sleutel tot een succesvolle behandeling. Ik heb mevrouw Dielemans leren kennen als een patiënte die alle informatie absorbeerde en daarmee aan de slag ging. Voor mij als arts is mooi om te merken als mijn adviezen zo goed opgevolgd (kunnen) worden, want dat lukt niet iedere patiënt. De eer van haar herstel komt op de eerste plaats aan haar toe, met ondersteuning van een ervaren behandelteam van Kempenhaeghe.”