partiële epilepsie
Wat is focale epilepsie?
Bij focale epilepsie beginnen epileptische aanvallen in één specifiek deel van de hersenen (een hersenkwab of hersengebied). Vroeger werd dit ook wel een partiële epilepsie genoemd. Afhankelijk van de plek in de hersenen kunnen de verschijnselen sterk verschillen. Soms blijft de aanval beperkt, maar een focale aanval kan ook overgaan in een gegeneraliseerde aanval waarbij beide hersenhelften betrokken raken.
Soorten focale aanvallen
Binnen focale epilepsie onderscheiden we:
- Focale aanval zonder bewustzijnsverlies (vroeger: eenvoudig partiële aanval)
Iemand blijft bij bewustzijn, maar kan bijvoorbeeld tintelingen voelen, spiertrekkingen krijgen, of vreemde geuren/smaken ervaren (aurasymptomen). - Focale aanval met verminderd bewustzijn (vroeger: complex partiële aanval)
Iemand reageert minder of niet, maakt automatische bewegingen (smakken, friemelen, rondlopen) en heeft vaak geen herinnering aan de aanval. - Focale aanval die overgaat in een gegeneraliseerde aanval
De epileptische activiteit verspreidt zich naar beide hersenhelften, vaak resulterend in een tonisch-clonische aanval.
Oorzaken van focale epilepsie
Focale epilepsie kan ontstaan door verschillende factoren, zoals:
- Littekens of beschadigingen in de hersenen (bijvoorbeeld na een hersenbloeding of trauma).
- Hersenafwijkingen vanaf de geboorte.
- Hersentumoren of ontstekingen.
- Soms blijft de oorzaak onbekend.
Symptomen
De verschijnselen van focale epilepsie zijn afhankelijk van de plaats in de hersenen waar de aanval begint:
- Slaapkwab (temporale epilepsie): gevoelens van déjà-vu, angst of vreemde gewaarwordingen.
- Voorhoofdskwab (frontale epilepsie): schokjes, schreeuwen, abrupte bewegingen.
- Achterhoofdskwab (occipitale epilepsie): visuele verstoringen, lichtflitsen.
- Wiggekwab (pariëtale epilepsie): tintelingen of gevoelsstoornissen.
Behandeling
- Medicatie (anti-epileptica): vaak de eerste stap, zoals carbamazepine of lamotrigine.
- Epilepsiechirurgie: als de aanvallen uit één duidelijk gebied komen en medicatie onvoldoende helpt.
- Neuromodulatie: zoals nervus vagus stimulatie of diepe hersenstimulatie.
- Leefstijladviezen: voldoende slaap, vermijden van stress, alcohol en drugs.
Leven met focale epilepsie
De impact van focale epilepsie verschilt sterk per persoon. Sommige mensen hebben zelden aanvallen, anderen ervaren ze regelmatig en vaak onverwachts. Goede begeleiding, het herkennen van uitlokkende factoren en het bijhouden van een aanvalsdagboek kunnen helpen om meer grip te krijgen op de aandoening.